Zaburzenie osobowości typu borderline (BPD) to zaburzenie zdrowia psychicznego charakteryzujące się intensywnymi i niestabilnymi emocjami, impulsywnymi zachowaniami i zaburzonym obrazem siebie. Osoby z BPD doświadczają niestabilności emocjonalnej, która może powodować znaczny stres w ich życiu osobistym i zawodowym. Choć dokładna przyczyna BPD nie jest znana, badania sugerują, że może być ono wynikiem połączenia czynników genetycznych, środowiskowych i biologicznych.
Objawy BPD
Objawy BPD mogą się różnić w zależności od osoby i mogą być trudne do rozpoznania, ponieważ często pokrywają się z innymi stanami zdrowia psychicznego. Jednak do najczęstszych objawów BPD należą:
Intensywne i niestabilne emocje
Osoby z BPD doświadczają intensywnych i niestabilnych emocji, takich jak złość, lęk, depresja i samotność. Mogą mieć również trudności z regulacją swoich emocji, co powoduje, że szybko i intensywnie reagują na sytuacje.
Impulsywne zachowanie
Osoby z BPD często angażują się w zachowania impulsywne, takie jak nadużywanie substancji, lekkomyślna jazda samochodem, jedzenie po godzinach i ryzykowne zachowania seksualne. Zachowania te mogą mieć negatywne konsekwencje i często powodują poczucie winy i wstydu.
Zniekształcony obraz siebie
Osoby z BPD mogą mieć zaburzony obraz siebie, co może powodować, że czują się puste lub oderwane od siebie. Mogą mieć również trudności ze zrozumieniem własnych myśli i emocji.
Intensywne i niestabilne związki
Osoby z BPD mogą mieć trudności z utrzymaniem stabilnych związków, często na przemian idealizując i dewaluując innych. Osoby te mogą również odczuwać lęk przed porzuceniem, a w związkach mogą stać się natrętne lub zaborcze.
Diagnoza BPD
Zdiagnozowanie BPD może być trudne, ponieważ objawy mogą być podobne do innych chorób psychicznych. Jednakże specjalista zdrowia psychicznego może przeprowadzić dokładną ocenę, aby ustalić, czy dana osoba spełnia kryteria diagnostyczne BPD. Aby zdiagnozować BPD, osoba musi spełnić co najmniej pięć z następujących kryteriów:
-Gorączkowe wysiłki, aby uniknąć prawdziwego lub wyobrażonego porzucenia.
-Niestabilne i intensywne relacje interpersonalne charakteryzujące się naprzemiennym występowaniem skrajności idealizacji i dewaluacji.
-Zaburzenia tożsamości: wyraźnie i trwale niestabilny obraz siebie lub poczucie własnej wartości.
-Impulsywność w co najmniej dwóch obszarach, które są potencjalnie szkodliwe dla siebie (np. wydawanie pieniędzy, seks, nadużywanie substancji, lekkomyślna jazda samochodem, jedzenie na umór).
-Powtarzające się zachowania samobójcze, gesty lub groźby, lub zachowania samookaleczające.
-Niestabilność afektywna wynikająca z wyraźnej reaktywności nastroju (np. intensywna epizodyczna dysforia, drażliwość lub niepokój trwające zwykle kilka godzin, a rzadko dłużej niż kilka dni).
-Przewlekłe uczucie pustki.
-Niewłaściwa, intensywna złość lub trudności w kontrolowaniu złości (np. częste okazywanie złości, ciągły gniew, powtarzające się bójki fizyczne).
-Przemijające, związane ze stresem idee paranoidalne lub ciężkie objawy dysocjacyjne.
Leczenie BPD
Nie ma lekarstwa na BPD, ale objawy można kontrolować za pomocą leczenia. Najskuteczniejszym sposobem leczenia BPD jest psychoterapia, a w szczególności dialektyczna terapia zachowań (DBT). DBT jest rodzajem terapii, która skupia się na nauczaniu osób umiejętności regulowania emocji, poprawy relacji interpersonalnych i redukcji zachowań impulsywnych. Pomocne mogą być również inne rodzaje terapii, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT) i terapia psychodynamiczna. Leki, takie jak leki przeciwdepresyjne i stabilizatory nastroju, mogą być stosowane w połączeniu z psychoterapią w celu leczenia objawów BPD. Jednak leki nie powinny być jedyną formą leczenia, ponieważ nie zajmują się one podstawowymi przyczynami zaburzenia.
